Mulai 1 Mac ini, kadar Cukai Jualan dan Perkhidmatan (SST) baharu ditetapkan kerajaan adalah 8.0 peratus berbanding 6.0 peratus sebelum ini. Implikasi paling utama bagi pengguna akibat kenaikan SST adalah peningkatan harga barang dan perkhidmatan.
-Advertisement-
SST adalah cukai dikenakan ke atas jualan barang tertentu dan perkhidmatan ditawarkan peniaga kepada pengguna. Apabila SST dinaikkan, peniaga cenderung menyalurkan kos kenaikan cukai kepada pengguna dengan menaikkan harga barang dan perkhidmatan.
Akibatnya, pengguna perlu membayar lebih untuk mendapatkan barang dan perkhidmatan sama, sekali gus mengakibatkan tekanan kewangan. Peningkatan harga barang dan perkhidmatan akibat kenaikan SST boleh menyebabkan peningkatan inflasi.
Ini boleh memberi tekanan tambahan kepada pendapatan individu, terutama golongan berpendapatan rendah dan sederhana. Kenaikan harga barang dan perkhidmatan akibat SST boleh merosakkan daya beli pengguna, menyebabkan mereka membeli lebih sedikit atau membeli jenis produk lebih murah.
Apabila harga barang dan perkhidmatan meningkat, pengguna mungkin perlu kurangkan perbelanjaan dalam bidang lain atau mengurangkan jumlah simpanan. Namun, secara amnya, kenaikan atau pengetepian cukai tertentu seperti SST boleh memberi implikasi besar kepada pengguna dan ekonomi.
Peningkatan kadar SST kepada 8.0 peratus dan permintaan untuk mengembalikan Cukai Barang dan Perkhidmatan (GST) mungkin menimbulkan beberapa spekulasi mengenai potensi kelompangan atau penyelewengan cukai daripada SST.
Walaupun tiada sistem cukai bebas penyelewengan, ada beberapa faktor mungkin mempengaruhi wujudnya penyelewengan dalam sistem SST:
• Kelemahan pentadbiran
Pentadbiran dan penguatkuasaan cukai mungkin tidak cekap atau berkesan dalam mengumpul cukai daripada SST. Ini boleh disebabkan kekurangan sumber manusia, teknologi atau cabaran struktur pentadbiran kompleks.
• Terdapat ruang penyalahgunaan
Struktur SST adalah cukai hanya dikenakan pada tahap peruncitan. Oleh itu, mungkin memberikan ruang penyalahgunaan. Ini mungkin termasuk kes pengecualian atau menghindari cukai bagi peniaga tidak mematuhi peraturan cukai sedia ada.
• Kurangnya pematuhan
Pematuhan sukarela atau patuh terhadap peraturan cukai dalam kalangan peniaga atau individu mungkin rendah, menyebabkan kehilangan pendapatan cukai sepatutnya, manakala GST dilaksanakan secara keseluruhan.
Namun, tidak semua peningkatan atau perubahan kadar cukai bermaksud terdapat penyelewengan. Keputusan menaikkan kadar cukai mungkin satu usaha kerajaan meningkatkan pendapatan dan menjaga keseimbangan fiskal negara.
Oleh itu, sementara ada kebimbangan mengenai penyelewengan cukai, perlu juga diberi perhatian kepada langkah diambil untuk meningkatkan pentadbiran dan pematuhan cukai dalam sistem SST.
GST ada implikasi politik, sosial besar
Mengenai GST, walaupun ia mempunyai potensi mengurangkan ketirisan cukai dan ekonomi gelap dengan lebih efisien, tetapi ia juga mempunyai implikasi politik dan sosial besar.
GST sering dilihat sebagai cukai tidak adil kepada golongan berpendapatan rendah dan sederhana, kerana dikenakan pada setiap tahap dalam rantaian bekalan, memberi kesan lebih besar kepada mereka yang menghabiskan sebahagian besar pendapatan mereka pada barang dan perkhidmatan asas.
Selain itu, pengenalan semula GST mungkin memerlukan penyesuaian perundangan kompleks dan pengurusan cekap untuk melaksanakannya dengan berkesan. Oleh itu, keputusan untuk tidak melaksanakan semula GST mungkin dipengaruhi pertimbangan politik.
Bagaimanapun keputusan tidak melaksanakan semula GST mungkin berasaskan beberapa faktor, antaranya ketirisan cukai dan ekonomi gelap.
Dalam hal ini, GST dikatakan lebih efisien mengumpul cukai dan mengurangkan kebocoran cukai atau ekonomi gelap. Namun, pelaksanaannya mungkin menuntut penyesuaian dan pemantauan ketat bagi memastikan keberkesanan menangani ketirisan.
-Advertisement-
Dalam aspek politik pula, keputusan melaksanakan GST atau SST boleh dipengaruhi faktor politik dan pandangan umum masyarakat. Keputusan untuk memilih satu sistem cukai berbanding lain juga dipengaruhi pertimbangan politik.
Tidak dinafikan, GST adalah isu sensitif secara politik. Ketika dilaksanakan, GST menjadi topik kontroversi dan mendapat tentangan daripada beberapa pihak. Justeru, keputusan tidak mengembalikan GST mungkin dipengaruhi faktor politik.
GST dikritik kerana memberi kesan lebih besar kepada golongan miskin, kerana mereka perlu membayar cukai sama seperti golongan berpendapatan tinggi untuk mendapatkan barangan asas. Sekiranya tidak ada mekanisme perlindungan mencukupi untuk golongan miskin, keputusan mengembalikan GST mungkin mendapat tentangan pelbagai pihak.
GST membabitkan sistem kompleks untuk pelaksanaan dan penguatkuasaan, termasuk pematuhan dan pengauditan teliti daripada kerajaan. Ini mungkin menjadi faktor mempengaruhi keputusan tidak mengembalikan GST, terutama jika terdapat kebimbangan kemampuan kerajaan melaksanakan sistem itu dengan berkesan.
Ramai menganggap GST lebih telus dan berkesan berbanding SST, namun sama ada SST telus atau tidak, bergantung kepada konteks serta bagaimana ia dilaksanakan. Beberapa perkara perlu dipertimbangkan antaranya:
• Ketelusan
GST sering dianggap lebih telus kerana ia dikenakan pada setiap peringkat perniagaan daripada pengeluar hingga pengguna. Ini menjadikannya lebih mudah dilaksanakan dan dikawal.
SST mungkin kurang telus kerana dikenakan pada peringkat peruncit sahaja dan kadang-kadang tidak semua perniagaan atau peruncit melaporkan dengan betul jumlah SST dikenakan.
• Pemungutan dan pelaksanaan
Pentadbiran dan pengumpulan GST boleh menjadi lebih mudah kerana ia diuruskan melalui sistem komputer. Namun, SST mungkin membabitkan lebih banyak proses manual dan kerenah birokrasi menyebabkan kelewatan dalam pemprosesan bayaran dan pemulangan cukai, tetapi bergantung pada undang-undang digubal dan dilaksanakan.
• Kesannya terhadap ekonomi
Sistem cukai berbeza boleh memberikan kesan berbeza kepada ekonomi. Beberapa ahli ekonomi berhujah GST mungkin mempunyai kesan lebih sedikit terhadap ekonomi kerana tidak menambahkan kos ke atas pengeluaran dan ini boleh menggalakkan pelaburan dan pertumbuhan ekonomi.
Bagaimanapun, ada pandangan menyatakan GST mungkin menjejaskan golongan berpendapatan rendah dan sederhana kerana ia membeban cukai ke atas semua perbelanjaan, termasuk perbelanjaan asas. Akan tetapi jika ketelusan dan pengurangan subsidi diinginkan, lebih elok GST dilaksana untuk membantu kelompangan dan pendapatan negara.
• Kesan terhadap rakyat
Apabila GST dikenakan, terdapat kebimbangan ia mungkin menambahkan kos kehidupan harian rakyat. Di sisi lain, jika SST dikenakan dengan betul, ia mungkin membolehkan kerajaan menyesuaikan kadar cukai mengikut keperluan kewangan semasa dan mengelakkan kesan terlalu memberatkan rakyat.
Oleh itu, keputusan untuk tidak mengembalikan GST mungkin dipengaruhi pertimbangan politik, kesan kepada golongan miskin, kerumitan pelaksanaan dan alternatif lain mungkin lebih sesuai dengan keperluan ekonomi dan politik semasa.
Sama ada SST telus atau tidak, ia bergantung kepada keberkesanan dan kecekapan pentadbiran serta kesannya terhadap ekonomi dan rakyat.
Semua artikel penulis tamu adalah pendapat peribadi, bukan pendirian rasmi BH
Penulis adalah Setiausaha Agung Persatuan Akauntan Percukaian Malaysia (MATA)
-TheStar